Ufuk Turu’nun gündeminde İran’da süren direniş, ABD ara seçimleri ve Slovenya’da gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimi vardı.
Ahmet İnsel, bu hafta Ufuk Turu’na 16 Eylül tarihinden bu yana İran'da devam eden direniş hareketiyle başladı. Gösterilerin İran’ın neredeyse her yerinde sürdüğünü belirten İnsel, gösteriler sırasında ağır kayıplar yaşandığının altını çizdi. Merkezi Oslo‘da bulunan İran İnsan Hakları Örgütü tarafından yayımlanan raporda direnişin başından itibaren 326 göstericinin hayatını kaybettiğinin ve bunlardan 43’ünün çocuk olduğunun açıklandığını aktardı. Bu sayının resmî rakamları temsil etmediğini ve gerçek sayının bunun çok üzerinde olduğunun tahmin edildiğini de ekledi. İran hükümeti tarafından yaklaşık 14 bin göstericinin gözaltına alındığını aktardı ve bu göstericilerden bazıları için idam kararı çıkmaya başladığını söyledi. Hükümetin idam cezalarının gerekçesi olarak “eylemcilerin Allah’a isyan ettiğini” söylediğinin altını çizen İnsel, İran'da molla rejiminin kendisini Allah’la eş tuttuğunu belirtti. İran'da meclisin çoğunluğunun hükümete, eylemcilere karşı daha sert davranmaya yönelik çağrıda bulunduğunu ifade ederek bu durumun İran Hükümeti’nin yozlaşmış olduğunun kanıtı olduğunu belirtti.
İran’daki direniş hareketinin iki ayrı gruba ayrıldığını, bu gruplardan ilkinin 1979’da görülen özgürlük hareketine benzer bir hareketin ilk adımlarının atıldığını savunduğunu da belirtti. İkinci grubun ise Şah rejimini yeniden ayağa kaldırmak için bu hareketlere destek olduğunu ancak bu grubun ilk gruba kıyasla oldukça küçük bir çoğunluk tarafından temsil edildiğini ekledi.
Ömer Madra, Independent Türkiye’de yayımlanan “Tahran'daki isyanın öteki yüzü: Yoksullaşan kadınlar” başlıklı makaleden örnek vererek İran ekonomisinin halk açısından oldukça kötü durumda olduğunu ifade etti. Forbes tarafından yapılan araştırmada İran'da 250 kişinin en az 1 milyar dolar servete sahip olduğunun ortaya çıktığını belirten Madra, İran’ın “en az 1 milyar dolar servete sahip kişi sayısı” bakımından dünyada 14. sıraya yerleştiğinin altını çizdi. Yapılan araştırmalar neticesinde İran’ın bireysel zenginleşme anlamında pek çok ülkeyi geride bırakarak listelerde üst sıralara yerleştiğini de ekledi.
İran'ın cinsiyet eşitliği noktasında korkunç bir tutumu olduğunu belirten İnsel, kadın erkek eşitliği söz konusu olduğunda aradaki uçurumun her geçen gün açıldığını ifade etti. Molla rejiminin artık kendini bir “cumhuriyet” olarak tanımlamakta oldukça zorlandığını söyleyen İnsel, yönetimin alacağı kararlar doğrultusunda eylemcilere karşı müdahalelerin daha kanlı bir hâle gelebileceğini de ekledi.
ABD’deki ara seçimler Cumhuriyetçilere güç kaybettirdi
Ufuk Turu’nun ikinci gündemi Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleşen ara seçimlerdi. Sonuçların ülke genelinde kesinleşmediğini belirten İnsel, Georgia eyaletinin seçimlerinin 6 Aralık’a kaldığını ekledi. Nevada’da ise Senatör Catherine Marie Cortez Masto’nun yeniden seçildiğini ve genele bakıldığında Demokratların elinin oldukça güçlü olduğunu belirtti.
Seçimin Cumhuriyetçiler açısından beklenildiği gibi sonuçlanmadığını, Demokratların da Cumhuriyetçilerle başa baş olduğu bu çerçevede her iki tarafın ılımlı temsilcilerinin yönetimde ağır basacağının altını çizdi. Ayrıca Cumhuriyetçilerin tek başına hareket etme şansını kaybettiğini ve çoğunluk sağlayamadıkları için senatoda aktif olamayacaklarını da ekledi.
ABD’de ara seçimleri etkileyen en önemli üç faktör, gençlerin aktif bir şekilde seçime katılması, kadınların -özellikle pek çok eyalette bahsi geçen kürtaj yasasına karşı- mobilize olmaları ve son olarak Trump‘ın Cumhuriyetçileri temsil etmek için seçtiği adayların tecrübesiz ve yetersiz olmalarından dolayı etkisiz kalmaları. İnsel, ara seçimlerin sonucunun Cumhuriyetçiler tarafından tahmin edildiği gibi olmamasının Trump’ın Cumhuriyetçilerin başına geçmek için adaylığını açıklamayı erteleme kararı vermesine sebep olduğunu ve cumhuriyetçilerin büyük bir kısmının hâlâ Trump’ın izinden gittiğini söyleyen İnsel, bu kesimde yer alanların Biden’ın kazandığı seçimlerin çalındığına dair kuvvetli bir inanca sahip olduklarını ekledi.
Slovenya’nın ilk kadın cumhurbaşkanı Natasa Pirc Musar oldu
Ahmet İnsel’in son gündemi Slovenya’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleriydi. Seçimlerin ikinci turunun sonucunda, ilk defa cumhurbaşkanlığı yapacak bağımsız bir kadın aday olan Natasa Pirc Musar’ın kazandığını, Musar’ın pek çok alanda sergilediği aktivist tutum sayesinde karşısındaki adayı geride bıraktığını söyledi. Ancak geçtiğimiz yıllarda Musar’ın vergi kaçırdığına, kocasının ise şaibeli şekilde zenginleştiğine dair iddiaların bulunduğunun da altını çizdi.
